Jos van Heest

Gemeente Tilburg wilde meer inzicht in de kwantitatieve en kwalitatieve ruimtevraag van de circulaire economie in Tilburg tot 2045. Wat zijn de belangrijkste kansen en opgaven en hoe kan de gemeente hier in haar ruimtelijke plannen en beleid op inspelen?
De transitie naar een circulaire economie vraagt om ruimte, maar het ontbrak de gemeente aan een volledig beeld van de ruimtevraag die hiermee gepaard gaat. Bureau BUITEN deed onderzoek naar de circulaire ruimtevraag en de keuzes die de gemeente daarin kan maken.
Het onderzoek verkent de ruimtelijke impact van de transitie naar een circulaire economie in Tilburg naar 2045. De aanpak combineert een top-down benadering, gebaseerd op landelijke toekomstscenario’s, met een bottom-up analyse van concrete circulaire ketens. De top-down methode laat zien dat de ruimtevraag sterk uiteenloopt tussen scenario’s: in sommige neemt de vraag fors toe door grootschalige circulaire activiteiten, terwijl in andere juist een afname mogelijk is door efficiënter en kleinschaliger ruimtegebruik.
De bottom-up benadering richt zich op sectoren zoals bouw, logistiek, textiel en chemie. Hieruit blijkt dat de ruimtebehoefte sterk afhankelijk is van de aard van circulaire activiteiten: sommige initiatieven passen binnen bestaande bedrijventerreinen, terwijl andere – zoals prefabfabrieken of recyclinghubs – extra ruimte vereisen.
De aanpak zag er als volgt uit:
Ruimte voor circulaire economie staat duidelijk op de agenda in Tilburg. De uitkomsten van het onderzoek vormen belangrijke input voor de Omgevingsvisie Tilburg 2050, de herijking van de economische strategie en het Programma revitalisering bedrijventerreinen.
Met dit onderzoek kan gemeente Tilburg concreter aan de slag met ruimte maken voor circulaire economie en het faciliteren van circulaire activiteiten die passen bij de gemeente. Zo geeft Tilburg invulling aan de ambitie om in 2045 volledig circulair te zijn.
Heeft u interesse in de resultaten van het onderzoek, of wilt u weten wat we voor uw gemeente op dit vlak kunnen betekenen? Neem dan contact op met Jos van Heest, e-mailadres jos.vanheest@bureabuiten.nl.
Bureau BUITEN heeft in opdracht van de gemeente Vught onderzocht hoe er in de toekomst voldoende ruimte is voor lokale ondernemers. Want hoewel de gemeente Vught economisch in de lift zit, zijn alle bestaande bedrijventerreinen al jaren volledig uitgegeven en is er ook geen planaanbod meer beschikbaar. Tegelijkertijd groeit de vraag naar bedrijfsruimte, zowel vanuit Vught zelf als ook op regionaal niveau.
Het onderzoek brengt allereerst de (dis)balans tussen vraag en aanbod in beeld en verkent vervolgens op welke manier de gemeente Vught ook in de toekomst voldoende ruimte voor bedrijvigheid kan realiseren. Daarbij is gekeken naar een drietal mogelijkheden voor het voorzien in de vraag naar ruimte:
Voor optie drie, het ontwikkelen van een nieuwe bedrijventerrein, zijn een aantal kansrijke zoeklocaties geselecteerd. Elk van deze locaties is beoordeeld op bereikbaarheid, ruimtelijke inpassing, eigendomssituatie en ontwikkelpotentie. De keuze voor een nieuw bedrijventerrein vraagt om zorgvuldige afwegingen en nader vervolgonderzoek
Heeft u interesse in de resultaten van het onderzoek, of wilt u weten wat we voor uw gemeente op dit vlak kunnen betekenen? Neem dan contact op met Ruben Schepens, e-mailadres Ruben.Schepens@bureaubuiten.nl
Nu het toerisme in Zuid-Holland blijft groeien, speelde bij de provincie de vraag hoe zij hun bestemmingen toekomstbestendig in balans kunnen houden. Hoe maken ze de brede impact van toerisme zichtbaar en welke signalen helpen om vroeg te ontdekken waar spanning of disbalans ontstaan? Om deze vragen te beantwoorden hebben Erasmus Universiteit Rotterdam, CELTH, Bureau voor Ruimte en Vrije Tijd en Bureau BUITEN een toekomstonderzoek uitgevoerd.
De hoofdvraag van het onderzoek was: hoe kunnen we de balans meten en bewaken? Het consortium ontwikkelde hiervoor een set indicatoren, normwaarden en een afwegingskader. Deze methode is getest in drie gebieden: Goeree-Overflakkee, Midden-Delfland en Scheveningen. In deze pilots keken we samen met gemeenten en partners hoe de aanpak in de praktijk werkt en hoe we die konden verbeteren.
Het project leverde een duidelijk stappenplan en praktische hulpmiddelen op. Er is een model ontwikkeld met 3 domeinen en 15 indicatoren. Zo kan Zuid-Holland met een uniforme methode de balans tussen economie, maatschappij en omgeving beter meten. Ook zijn er handelingsperspectieven ontwikkeld, zodat overheden en organisaties weten wat ze kunnen doen rond dit thema. Hiermee kan de provincie gericht sturen op bestemmingen die gezond, leefbaar en toekomstbestendig blijven.
Het eindresultaat is een onderzoeksrapport, een leidraad waarin de uniforme onderzoeksmethode van balans beschreven staat, en een toolkit met handelingsperspectieven bij (potentiële) disbalans voor destinatie- en citymarktingorganisaties en overheden.
Door samen te werken met een breed consortium van kennisinstellingen was het mogelijk om onderzoek en praktijk goed te koppelen en alle kennis te bundelen met als resultaat een uniforme methode om balans op bestemmingen te meten en monitoren en een praktisch toepasbare toolkit en handelingsperspectieven.
Lees meer informatie op dit project op de website van de provincie Zuid-Holland of neem contact met op met Anneke van Mispelaar, e-mailadres anneke.vanmispelaar@bureaubuiten.nl.
Bron visual: Provincie Zuid-Holland
Het Beleidskader Detailhandel 2025-2035 is door de gemeenteraad van Nijkerk vastgesteld, een mijlpaal. Bureau BUITEN heeft de gemeente Nijkerk ondersteund bij het opstellen van het nieuwe beleidskader voor detailhandel en was ook penvoerder van dit beleidsstuk. Het doel hiervan is om de kernwinkelgebieden van de gemeente Nijkerk (Nijkerk, Hoevelaken en Nijkerkerveen) aantrekkelijk en economisch vitaal te houden. Er zijn veel veranderingen gaande in het winkellandschap; de shift naar online-verkoop is er nog steeds en Nijkerk en Hoevelaken staan voor de opgave om de winkelgebieden aantrekkelijk, levendig en economisch vitaal te houden. Dit wordt gedaan door ruimtelijk en beleidsmatig beter te sturen op ontwikkelingen.
Aan de hand van 15 beleidskeuzes wordt er richting gegeven aan de ontwikkeling van de detailhandelsbranche. Met de beleidskeuzes is er duidelijkheid voor ondernemers én inwoners waar winkels wel en niet gewenst zijn. Om dit mogelijk is maken centralisatiebeleid één van de beleidskeuzes. Zo ontstaat er een compacter en sterker winkelaanbod en wordt er sterker gestuurd waar wel en niet getransformeerd wordt. En het geeft bezoekers de mogelijkheid om makkelijker meerdere winkels te combineren tijdens hun bezoek. Blijvende investeringen in prettige en levendige winkelgebieden zijn daarbij van belang. Dit sluit ook aan bij wat consumenten tegenwoordig zoeken, namelijk een fijne plek om te winkelen én te verblijven.
Om tot deze beleidskeuzes te komen maakten we gebruik van verschillende bouwstenen.
Benieuwd naar de andere beleidskeuzes? Lees hier het volledige beleidskader detailhandel Nijkerk. Meer informatie is ook te vinden op onze kennispagina over vitale binnensteden of neem contact met op met Bart van Rijkom, e-mailadres bart.vanrijkom@bureaubuiten.nl.
In opdracht van de gemeente Vught werkte Bureau BUITEN het afgelopen jaar aan een integrale analyse en actieplan voor de toekomst van de bedrijventerreinen in Vught en Helvoirt. Hoewel de gemeente Vught vooral bekend staat als een aantrekkelijke woongemeente, groeit de werkgelegenheid er bovengemiddeld. De bedrijventerreinen spelen hierin een cruciale rol, maar staan onder druk door ruimtegebrek, veroudering en uitdagingen rondom verduurzaming en bereikbaarheid.
In dit project brachten we de huidige situatie van zeven bedrijventerreinen in beeld, via data-analyse, terreinbezoeken, gesprekken met ondernemers en een schouw. Voor de bedrijventerreinen zijn uitgebreide gebiedsprofielen opgesteld aan de hand van drie thema’s: fysiek-ruimtelijke kwaliteit, duurzaamheid & gezondheid, en sociaaleconomische vitaliteit. Deze profielen geven een overzicht van de kwaliteiten, maar ook de verbeteringen van de bedrijventerreinen en vormen de basis voor het te ontwikkelen actieplan.
Voor zowel Vught als Helvoirt is er een actieplan ontwikkeld met concrete acties om de huidige terreinen te verbeteren en toekomstbestendig te maken. Het actieplan bevat onder andere aanbevelingen op het gebied van vergroening, verkeersveiligheid, netcongestie, samenwerking met onderwijs en het verbeteren van de organisatiegraad onder ondernemers. Ook zijn opties benoemd voor intensivering en herontwikkeling binnen de bestaande terreinen. Met dit traject heeft de gemeente Vught een stevig fundament gelegd om de bedrijventerreinen toekomstbestendig te maken én hun bijdrage aan de lokale economie te versterken.
Interesse in de mogelijkheden, aanpak en visie voor toekomstbestendige bedrijventerreinen? Neem contact op met Ruben Schepens, e-mailadres Ruben.Schepens@bureaubuiten.nl
De koers is duidelijk: gemeente Westerveld moet dé toeristische gemeente van Drenthe worden. Deze stevige ambitie werd in april 2025 vastgesteld door de gemeenteraad. Samen met de gemeente, toeristisch-recreatieve ondernemers en andere betrokkenen werkte Bureau BUITEN aan een krachtige visie en een concreet uitvoeringsprogramma om deze ambitie de komende jaren waar te maken.
Westerveld wil bezoekers het hele jaar door iets te bieden hebben – óók buiten het hoogseizoen. Meer aanbod, jaarrond. Dat zorgt niet alleen voor extra bezoekers, maar ook voor meer werkgelegenheid in rustige perioden. Een win-win: voor bewoners, ondernemers én toeristen. Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat het in de gemeente fijn wonen, werken en recreëren is en blijft.
Om dat te concretiseren is de visie opgebouwd uit uitgangspunten, ambities, voorwaarden en drie concrete doelen:
Waar de visie richting geeft voor de komende jaren, laat het uitvoeringsprogramma zien hóe de gemeente dat gaat doen. Samen met toeristisch-recreatieve ondernemers en partners uit de sector is nagedacht over wat er de komende jaren nodig is om de ambitie uit de visie te behalen. Dit heeft geresulteerd in een uitvoeringsprogramma met 55 maatregelen. Per maatregel is benoemd:
Met deze concrete acties kan de gemeente de komende jaren gezamenlijk met de stakeholders werken aan Westerveld als dé toeristische bestemming van Drenthe.
Om tot deze visie en uitvoeringsprogramma te komen is een intensief participatietraject doorlopen. Want samen maak je het verschil! We voerden interviews, zetten een enquête uit bij inwoners, organiseerden verschillende werkbijeenkomsten en één ambtelijke bijeenkomst, en stemden meerdere keren bestuurlijk af. Ook brachten we gezamenlijk de huidige situatie helder in beeld als vertrekpunt voor de visie.
Wilt u meer weten over dit traject? Of wilt u weten wat wij voor uw provincie, regio of gemeente kunnen betekenen op het gebied van recreatie en toerisme? Neem dan contact op met Daphne van der Veer via daphne.vanderveer@bureaubuiten.nl. Download hier de visie en het uitvoeringsprogramma recreatie en toerisme.
In 2012 heeft de gemeente Katwijk het beleidsinstrumentarium voor bedrijventerrein ’t Heen vastgesteld, bestaande uit een visie, revitaliseringsplan en beeldkwaliteitsplan, dat nog steeds relevant is voor 2040. Door veranderingen zoals de impact van COVID-19, de energieopgave en nieuw regionaal-economisch beleid was er behoefte aan een actualisatie van dit instrumentarium.
Er zijn drie belangrijke uitgangspunten voor de revitalisering van ’t Heen: het gebied toekomstbestendig maken, aantrekkelijk houden voor bedrijven en perspectief bieden aan ondernemers. De vier hoofdopgaven zijn: intensiveren van ruimtegebruik, vernieuwen van vastgoed, verbeteren van de openbare ruimte en verduurzamen van het gebied.
In opdracht van de gemeente Katwijk heeft Bureau BUITEN in samenwerking met UFO-Urbanism een proces doorlopen dat heeft geleid tot een geactualiseerde visie met beleidsinstrumenten. Onderdeel van het proces waren het inventariseren en analyseren van relevante beleidsontwikkelingen, gevolgd door een ruimtelijk-economische analyse. Daarnaast is er een participatietraject opgezet in samenwerking met de gemeente en Parkmanagement Katwijk, waarbij ondernemers in ’t Heen betrokken werden. Dit was essentieel voor het gezamenlijk aanpakken van de grote opgaven in het gebied. Tijdens twee werksessies zijn de belangrijkste opgaven en kansen voor de toekomst besproken, wat leidde tot de identificatie van kansenzones en concrete acties. Verder vonden er overleggen plaats met Parkmanagement Katwijk en het gemeentelijk projectteam om de inhoud van de geactualiseerde visie en het beleidsinstrumentarium te bespreken.
Het resultaat is een geactualiseerde visie en beleidsinstrumentarium voor bedrijventerrein ’t Heen, gericht op het toekomstbestendig maken van het gebied. Dit omvat onder meer:
Met deze gestructureerde aanpak voor de revitalisering van ’t Heen, met duidelijke doelen en strategieën om de samenwerking tussen ondernemers en de overheid te versterken kan de gemeente concrete stappen maken richting de toekomst.
Wilt u meer weten over deze visie? Neem dan contact op met Miles Copping, e-mailadres miles.copping@bureaubuiten.nl
Foto: Parkmanagement Katwijk
Recreatiegebied het Hoefsven is een natuur- en recreatiegebied aan de rand van Waalwijk, vlakbij de Loonse en Drunense Duinen. Het gebied heeft verschillende mogelijkheden voor recreatie en ontspanning voor de inwoners van Waalwijk. Vanwege de veranderingen die op het Hoefsven afkomen, zoals de toenemende behoefte aan buitenrecreatie, de woningbouw vlakbij het gebied en de toenemende druk op de natuur van de Loonse en Drunense Duinen, was het tijd voor een duidelijke visie en ontwikkelrichting voor het Hoefsven.
Als vertrekpunt voor de visie, brachten we de huidige situatie in kaart met een onderzoeksrapport. Het onderzoeksrapport bevat een analyse van het landschap, de natuur en de recreatieve voorzieningen in het Hoefsven, huidige doelgroepen en gebruikers van het gebied, belangrijke trends en ontwikkelingen voor recreatie in het Hoefsven en een analyse van relevante beleidsdocumenten. Stakeholders hebben via een online enquête en herfstmarkt in het Hoefsven input gegeven over hoe ze het gebied gebruiken, wat eventuele knelpunten en opgaven zijn, en wat de wensen zijn voor de toekomst van het gebied.
Gezamenlijk werkten we toe naar een toekomstvisie met als doel de recreatieve potentie van het Hoefsven, in de overgang van stedelijk gebied naar natuur, beter te benutten. Dit alles in balans met de natuur.
De belangrijkste opgaven uit het onderzoeksrapport leidden tot vier speerpunten voor recreatieve ontwikkeling in het Hoefsven:
Van daaruit vormden we één toekomstbeeld:
We werken toe naar het Hoefsven als recreatiegebied waar Waalwijkers van jong tot oud prettig kunnen bewegen, beleven, sporten, ontmoeten en recreëren in een natuurlijke omgeving. Recreatie en natuur gaan hand in hand.
Het toekomstbeeld streeft ernaar dat het Hoefsven een gebied wordt voor alle Waalwijkers, met natuur en recreatie in balans. Toegankelijkheid staat hierbij centraal: voorzieningen houden rekening met verschillende wensen, leeftijden, fysieke mogelijkheden en achtergronden. Om natuur en recreatie samen te laten gaan en duidelijkheid te bieden over waar welke ontwikkelingen wel en niet wenselijk zijn, pasten we recreatiezonering toe: hierdoor ontstaan duidelijke centrale plekken met meer ruimte voor recreatieve ontwikkeling en reuring, maar er blijft er ook ruimte voor bezoekers die graag de natuur en rust opzoeken en kwetsbare natuur wordt beter beschermd.
Het eindresultaat bestaat uit twee delen:
Begin 2025 heeft het College de toekomstvisie en het onderzoeksrapport vastgesteld. De komende jaren kan de gemeente, samen met stakeholders, aan de slag met de visie!
Marcella Wijtmans, Beleidsmedewerker recreatie en toerisme vertelt over de samenwerking: ‘Tijdens het project hebben we altijd fijn contact gehad met Bureau BUITEN. Ze waren altijd bereikbaar, er was overleg waar nodig en ruimte voor een kritische blik en eigen inbreng. Het is een heel mooi rapport geworden met veel informatie.’
Wilt u meer weten over deze visie? Of wilt u weten wat wij voor uw provincie, gemeente of regio kunnen betekenen op het gebied van recreatie en toerisme? Neem dan contact op met Nynke Meeske, e-mailadres nynkemeeske@bureaubuiten.nl
Economisch toekomstbeeld
De Regio Hart van Brabant, met onder andere de gemeenten Waalwijk en Tilburg, beschikt over een groot volume aan bedrijventerreinen. Tot 2040 wordt er bovendien nog een flinke uitbreidingsvraag verwacht. Welke bedrijvigheid wil en kan de regio faciliteren en wat vraagt dat van de bedrijventerreinen in de regio?
Bureau BUITEN stelde samen met de regio een economisch toekomstbeeld op dat op breed draagvlak kan rekenen. In het Regionaal Afsprakenkader Bedrijventerreinen zijn hiervoor onder onze begeleiding concrete afspraken gemaakt.
Hart van Brabant kent een breed economisch profiel, variërend van een sterke logistiek & groothandel en maak- en procesindustrie tot de voedingsmiddelenindustrie en de zich steeds verder ontwikkelende leisuresector. Hoewel de economie sterk is gegroeid, loopt de regionale economie steeds meer tegen de ‘grenzen van de groei’ aan. Schaarste aan productiefactoren als grond, arbeidskrachten en energie dwingen de regio tot het maken van keuzes.
In het economisch toekomstbeeld kiest de regio voor een kwaliteitsimpuls van de prominente sectoren in de regio. Er wordt inzet op het verder versterken, uitbouwen en benutten van de al aanwezige regionale kennis van Human Centered Innovation (HCI). Deze HCI biedt kansen om de economie kwalitatief te versterken.
Het aanbod van bedrijventerreinen is belangrijk om HCI te laten groeien en de kwaliteitsimpuls van de prominente sectoren te faciliteren. Daarbij gaat het zowel over de kwantiteit als de kwaliteit van het bedrijventerreinenaanbod. In een intensief traject met de (ambtelijk) projectgroep en stuurgroep is Bureau BUITEN tot een gedragen Regionaal Afsprakenkader Bedrijventerreinen gekomen.
In het Afsprakenkader zijn ambitieuze afspraken gemaakt, onder meer:
Het project heeft geleid tot een duidelijke economische ambitie voor de regio, waarin alle gemeenten zich herkennen en waaraan alle gemeenten een bijdrage kunnen leveren aan toekomstbestendige bedrijventerreinen. Met het Afsprakenkader heeft de regio bovendien een sturingsinstrument om met het bedrijventerreinenaanbod koers te zetten richting de toekomst.
De regio en de gemeenten staan nu voor de uitvoering van de gemaakte afspraken en de opgave om (gemeentelijke) beleid op het gebied van innovatie, mobiliteit en energie af te stemmen op het economische toekomstbeeld. Het bereiken van het toekomstbeeld vraagt namelijk meer dan alleen kwantitatief en kwalitatief voldoende bedrijventerreinen.
Ardjan Stegehuis, projectleider afsprakenkader bedrijventerreinen over de samenwerking: ‘Ik heb de samenwerking met Bureau BUITEN als zeer prettig, professioneel en proactief ervaren. Het Regionaal Afsprakenkader Bedrijventerreinen 2025-2030 biedt de gemeenten in Hart van Brabant een goede leidraad hoe de komende jaren om te gaan met zowel bestaande als nieuw te ontwikkelen bedrijventerreinen.’
Lees hier het Afsprakenkader Bedrijventerreinen Hart van Brabant.
Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact op met Miles Copping, e-mailadres miles.copping@bureaubuiten.nl.
Foto: Regio Hart van Brabant – windmolens bij Tilburg | Alseenrodelap.nl
De gemeente Waalwijk werkt aan een strategische visie en een omgevingsvisie. Om deze visies te voeden met actuele economische inzichten, hebben zij Bureau BUITEN gevraagd om het lokaal economisch ecosysteem opnieuw in beeld te brengen. Centrale vragen waren: wat zijn de sterke sectoren in Waalwijk, waar liggen de knelpunten, en hoe spelen brede welvaart en grote transities hierin een rol?
Bureau BUITEN bracht het lokaal economisch ecosysteem in beeld door data-analyse te combineren met een interactief participatieproces. Zo gingen we zowel ambtelijk als bestuurlijk in gesprek met de gemeente én met ondernemers: via een inspiratietour langs lokale bedrijven, interactieve werksessies op aansprekende locaties en een enquête onder het bedrijfsleven.
De opbrengsten uit deze gesprekken en analyses zijn vertaald naar een toekomstgericht verhaal, uitgewerkt in een interactieve ArcGIS StoryMap. Deze digitale omgeving combineert kaarten, analyses en signalen vanuit de gemeente en het lokale bedrijfsleven in een toegankelijke visuele vorm. Zo krijgt de gemeente concrete handvatten om beleid op te stellen dat aansluit bij de lokale economie en bijdraagt aan de brede welvaart in Waalwijk.
De gemeente beschikt nu over een digitale, interactieve StoryMap die inzicht biedt in de economische structuur van Waalwijk, inclusief sterke sectoren, uitdagingen en kansen. De combinatie van data, kaartmateriaal en input uit het lokale bedrijfsleven vormt een solide basis voor toekomstgericht beleid. Bekijk hier de interactieve StoryMap.
De belangrijkste inzichten zijn gebundeld in een position paper, waarin strategische keuzes worden geduid en concrete aanbevelingen worden gedaan voor het vervolg. Dit document helpt de gemeente bij het maken van onderbouwde keuzes op weg naar een inclusieve en toekomstbestendige economie.
Wij kijken terug op een inspirerend traject en een prettige samenwerking met de gemeente en betrokken ondernemers. Mooi om samen te bouwen aan de toekomst van een gemeente die economische ontwikkeling benadert vanuit het perspectief van brede welvaart.
Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact op met Nanne van der Struijs, e-mailadres nanne.vanderstruijs@bureaubuiten.nl