Het vormgeven van participatie in de gemeente
Gemeenten vinden het belangrijk dat bewoners betrokken zijn bij het beleid en de uitvoering daarvan. Maar hoe organiseer je deze lokale participatie? Het Democratie in Actie programma van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) zet in op het versterken en vernieuwen van de lokale democratie. Onze adviseur Emma Klever heeft twee jaar meegewerkt aan dit programma, dat voortkomt uit samenwerking tussen de VNG en het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Participatie raakt aan de lokale democratie
Het betrekken van bewoners speelt een steeds grotere rol in gemeentelijk beleid en het uitvoeren van projecten. Veel gemeenten experimenteren met nieuwe vormen van burger- en/of overheidsparticipatie. Ook vraagt de Omgevingswet specifiek om het vormgeven van participatieprocessen.
Bij het vormgeven van een goed participatieproces komt veel kijken. Het raakt aan de kern van de lokale democratie: hoe verhoudt participatieve democratie zich bijvoorbeeld tot de representatieve democratie (de vertegenwoordigende rol van de raad)? Deze vraag kan op vele manieren worden beantwoord, net zoals participatie op verschillende manieren kan worden vormgegeven.
Ondersteuning voor gemeenten
Democratie in Actie biedt gemeenten op verschillende thema’s informatie, uitwisseling en ondersteuning bij het vormgeven van hun ‘meervoudige democratie’. Bureau BUITEN heeft bijgedragen aan het opzetten en uitvoeren van gezamenlijke leertrajecten, waar gemeenten rond specifieke democratische vernieuwingsprojecten samen hebben geleerd, hun ervaringen hebben uitgewisseld en hun eigen plannen verder hebben ontwikkeld.
Deze leertrajecten gingen bijvoorbeeld in op democratisch begroten: het samen met bewoners opstellen van een deel van de lokale begroting en de vormen en keuzes die hierin mogelijk zijn. Ook over democratische spelregels werd door een groep gemeenten nagedacht en geëxperimenteerd: hoe kun je burgerparticipatie vormgeven in relatie tot de kwaliteit van het democratisch proces en de rol van de raad?
Van inspireren en leren tot reflecteren
Inspireren, experimenteren, leren van andere initiatieven en reflecteren op de democratische waarden zijn allemaal van belang bij democratische vernieuwing op lokaal niveau. Bureau BUITEN heeft niet alleen ondersteuning geboden op het gebied van project- en procesmanagement, maar ook op reflectie middels een evaluatie van de verschillende leertrajecten die in 2019 en 2020 hebben plaatsgevonden.
Meer weten?
Wilt u meer weten over dit project of over hoe wij uw organisatie kunnen ondersteunen op het gebied van participatie neem contact op met Emma Klever, e-mailadres emma.klever@bureaubuiten.nl of 030-2318945.
