Europese steunmaatregelen voor bestrijding coronacrisis
De Europese raderen draaien inmiddels op volle toeren wat betreft maatregelen om de effecten van de coronacrisis te verzachten. Enkele maatregelen zijn al genomen en over anderen wordt nog volop onderhandeld. In dit artikel hebben we de belangrijkste maatregelen op een rij gezet. De maatregelen zijn niet alleen op lidstaat-niveau, maar ook met subsidieprogramma’s voor nieuwe projecten rond de gevolgen van de coronacrisis.
Financiële noodsteun voor lidstaten
Directe financiële steun voor lidstaten (uiteraard met voorwaarden) wordt o.a. geboden door het Europese Solidariteitsfonds. De reikwijdte van dit fonds, dat normaliter na natuurrampen wordt ingezet, wordt aangepast zodat ook gezondheidscrises hieronder vallen. Daarnaast wordt – na aanslepende onderhandelingen – ook 240 miljard beschikbaar via het Europese Stabiliteitsmechanisme voor medische kosten die landen maken als gevolg van de coronacrisis. Bovenop de beschikbaarheid van deze fondsen zijn er ook leningen voor lidstaten beschikbaar via de Europese Commissie voor werktijdverkorting, genaamd ‘SURE’.
(Ruimte voor) investeringen in de Europese economie en getroffen sectoren
Lidstaten kunnen gebruik maken van flexibeler begrotingsregels binnen het Europese stabiliteits- en groeipact, waarbij ze overheidstekorten boven de EU-norm kunnen laten oplopen om zo meer geld beschikbaar hebben om de economie te steunen. Ook kunnen lidstaten gemakkelijker steun geven aan ondernemingen door een versoepeling van de staatsteunregels, met een focus op kleine en middelgrote bedrijven.
De Europese Investeringsbank maakt ook geld vrij dat onder gunstige voorwaarden kan worden geleend aan banken en bedrijven. Het doel is om het MKB hiermee te steunen. Voor de landbouw- en visserijsector gelden aparte maatregelen. De economie als geheel wordt gesteund door een opkoopprogramma van de Europese Centrale Bank, dat staatssteunobligaties opkoopt en zo lidstaten de financiële ruimte geeft om economische maatregelen te nemen in hun eigen land.
Inzet Europese subsidieprogramma’s voor onderzoek en projecten
Momenteel ligt er een voorstel voor het Corona Response Investment Initiative. Binnen de lopende programma’s (Cohesiefonds, Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, Europees Sociaal Fonds en Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij) zijn nog niet alle gelden uitgeput. Dit geld kan nu gebruikt worden voor investeringen om de effecten van de coronacrisis tegen te gaan. Ook hier ligt de focus op middelgrote en kleine ondernemingen. De investeringsprioriteit van het EFRO ter versterking van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie wordt aangepast, zodat ook investeringen in producten en diensten die nodig zijn om de crisisresponscapaciteiten in de gezondheidsdiensten te versterken mogelijk zijn. Voor Nederland zal dit niet om hele grote bedragen gaan: er is niet veel over binnen de genoemde fondsen.
Middels Horizon 2020 calls voor onderzoek en innovatie, een ‘Pan-European Hackathon’ en calls binnen het publiek-private Innovative Medicines Initiative wordt daarnaast specifiek onderzoek gesubsidieerd naar het coronavirus en de behandeling hiervan. Ook start-ups en MKB kunnen middels subsidies uit de EIC Accelarator geld krijgen voor onderzoek.
Zodra er concrete mogelijkheden zijn voor projecten en steun binnen het Corona Response Investment Initiative zullen wij dit delen. U kunt hiervoor onze website in de gaten houden. Momenteel staat er overigens al een mogelijkheid open binnen Interreg Vlaanderen-Nederland: call 6.
EU begroting 2021-2027
Momenteel wordt er ook onderhandeld over de nieuwe zevenjarige begroting voor de Europese Unie van 2021-2027. Hoewel de voorstellen hiervoor al enige tijd op tafel liggen, is het in de lijn der verwachting dat er ook binnen het nieuwe budget en de nieuwe subsidieprogramma’s ruimte is voor projecten gerelateerd aan de coronacrisis, bijvoorbeeld rond werkgelegenheid of voor getroffen sectoren zoals de zorg, toerisme en mobiliteit.
Blijf op de hoogte van alle Europese ontwikkelingen via onze website! Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Emma Klever, emma.klever@bureaubuiten.nl
