Een duurzame leefomgeving is van levensbelang

We staan voor grote maatschappelijke uitdagingen die een groot effect hebben op de leefomgeving. Het verduurzamen van de energievoorziening, het stikstofvraagstuk, hittestress én de waterproblematiek vragen om actie. De urgentie om ons in te zetten voor een duurzame leefomgeving met ruimte voor duurzame energie, klimaatadaptatie en een volledig circulaire economie is van levensbelang en groter dan ooit.

Waarom is een duurzame omgeving van levensbelang? Wat kunnen gemeenten doen? En hoe ziet de ideale toekomst eruit? Wij gingen hierover in gesprek met senior adviseur Jos van Heest.

Grote impact

Jos van Heest: ‘Onze leefomgeving staat onder druk. De gevolgen van klimaatverandering op de leefomgeving worden steeds meer zichtbaar, zoals de hevige regenval die overstromingen veroorzaakt, extreme droogte en hittestress. Daarnaast gaan de natuurkwaliteit, waterkwaliteit en biodiversiteit in ons land achteruit en vormt het verduurzamen van de energievoorziening een grote opgave. Ook de circulaire economie heeft extra ruimte nodig, bijvoorbeeld in de vorm van sorteer- en recyclecentra. Dit zijn allemaal uitdagingen die een grote impact hebben op de leefomgeving en om actie vragen.

Om veilig en prettig te kunnen blijven wonen in Nederland en aan de klimaatdoelen bij te dragen moeten we de leefomgeving dus verduurzamen! Op zo’n manier dat de leefomgeving klimaatadaptief is, zo goed mogelijk bijdraagt aan grote transities en mensen, de economie en de omgeving in balans zijn.’

Focus op belangrijke thema’s

‘Voor Bureau BUITEN is het werken aan een duurzame leefomgeving een belangrijk speerpunt. In bijna al onze projecten komt dit dan ook terug. We hebben een werkveld dat zich volledig focust op duurzame leefomgeving: Energie & Duurzame omgeving. Ik ben de trekker van dit werkveld. Daarbij focussen we ons op drie belangrijke thema’s: energietransitie, klimaatadaptatie en circulaire economie.

Ook binnen onze andere werkvelden speelt een duurzame leefomgeving een belangrijke rol. Zo werken binnen ons werkveld Economie en Werklocaties bijvoorbeeld veel aan het toekomstbestendig maken van werklocaties en betrekken we Brede Welvaart bij het ontwikkelen van economisch beleid. Binnen het werkveld vrijetijdseconomie zijn we een koploper op het gebied van duurzaam toerisme.’

Gemeenten doen al veel

Wat kunnen gemeenten nu doen voor een duurzame leefomgeving? ‘Het is lastig om daar een generiek antwoord op te geven. Gemeenten kunnen – en moeten in sommige gevallen ook – veel doen aan een duurzame leefomgeving. En er gebeurt gelukkig ook al heel veel!

Het is duidelijk dat we onze leefomgeving in veel gevallen niet ideaal hebben ingericht en dat deze op veel onderdelen niet toekomstbestendig is. Denk bijvoorbeeld aan de sterk versteende bedrijventerreinen, het auto-georiënteerde straatbeeld in veel steden en de intensieve landbouw.

Gemeenten, provincies, het Rijk en ook Europa zijn intensief bezig op de opgaven rondom het verduurzamen van onze leefomgeving op te pakken. Dat is positief, maar er is ook nog heel veel werk te doen!’

De toekomst in balans

‘Voor mij is dat een Nederland waar we een goede balans vinden tussen mens, economie, milieu en natuur. Ook gaan we slimmer en efficiënter om met de ruimte. Dan denk ik aan een duurzaam mobiliteitssysteem, meervoudig ruimtegebruik en beter benutten van de bestaande ruimte. Zo besparen we ruimte die hard nodig is voor de belangrijke opgaven zoals klimaatadaptatie, biodiversiteit en energietransitie. Daarbij vind ik het belangrijk om ook aandacht te hebben voor de leefomgeving buiten de landsgrenzen, zodat we samenwerken in heel Europa aan een gezonde, groene en klimaat adaptieve leefomgeving waar mens en natuur kunnen floreren.’

Dit artikel is onderdeel van een artikelenreeks over een duurzame leefomgeving waarin we een aantal specifieke onderwerpen uitlichten.